Geme su minijaturna umetnička dela pravljena od dragog i poludragog kamena. Ukoliko su predstave na njima reljefne zovemo ih kameje, a ako su urezane nazivamo ih intaljo. Kao prikazi na njima zastupljene su ljudske figure i portreti, predstave božanstava, alegorijske predstave, geometrijski, floralni i zoomorfni motivi. Najstarije geme potiču iz II milenija pre nove ere, a sve su ugrađivane u broševe, medaljone, priveske, naušnice i prstenje.
Slojevi prestoničke prošlosti: Kamene alatke iz perioda kada su se današnjim Beogradom kretali neandertalci
: Neki od veoma interesantnih tragova boravka čoveka na teritoriji današnjeg Beograda potiču sa šireg prostora koji glavni grad Srbije administrativno pokriva.
pročitajte članak
Slojevi prestoničke prošlosti: Priča o zlatnom lancu iz Vinče
: Najviše pažnje tokom prvih arheoloških istraživanja značajnog arheološkog nalazišta u Vinči bilo je posvećeno onom materijalu koji pripada kasnom neolitskom periodu, kojim je Vinča postala eponimom jedne kulture.
pročitajte članak
Početak gliptike, kako se naziva umetnost obrade dragog i poludragog kamena, u Rimu počinje u VI veku pre nove ere. Gema - intaljo na fotografiji, pronađena je u materijalu iz obrušenog lesnog brega, na desnoj obali Dunava kod Beljarice, nekoliko kilometara uzvodno od Zemuna. Nalaz može da se datuje najverovatnije u III-IV vek nove ere, kada su na prostoru provincije Panonije Inferior (od 96. godine nove ere - Panonija Sekunda) boravili Rimljani sa svojom dunavskom flotilom.
Ova minijaturna gema načinjena je od heliotorpa. Na njoj je urezana predstava dva konjanika koji jašu jedan ka drugom, dok se između njih vidi polumesec. Rudimentarna predstava, skoro kao neka vrsta krokija, posledica je nedovoljne veštine majstora koji ju je rezao, tako da sa sigurnošću možemo da zaključimo da je reč o proizvodu neke provincijske radionice, čija lokacija nam je, nažalost, nepoznata.
Nalaz može da se datuje najverovatnije u III-IV vek nove ere, kada su na prostoru provincije Panonije Inferior (od 96. godine nove ere - Panonija Sekunda) boravili Rimljani sa svojom dunavskom flotilom.
Konjanike možemo pouzdano da identifikujemo kao dva polubrata, Kastora i Polideuka u grčkoj mitologiji, odnosno Kastora i Poluksa u rimskoj. Zajedno su poznati kao Dioskuri. Njihova majka je bila Leda, koja je smrtnog Kastora dobila sa spartanskim kraljem Tindareusom, dok je besmrtni Poluks bio božanski sin koga je dobila sa Zevsom.
Zaštitnica Dioskura bila je boginja Selena u grčkoj mitologiji, odnosno boginja Luna kao rimski pandan. Selenin/Lunin atribut je bila kruna u obliku polumeseca. S obzirom na malu površinu ove geme, nije bilo mesta za celu figuru boginje, pa je ona predstavljena samo svojom krunom.
Dioskuri su imali primarnu ulogu kao zaštitnici muškaraca - konjanika i mornara. Imajući u vidu da je na prelazu iz III u IV vek nove ere, Taurunum bio jedna od stanica rimske dunavske flotile, logična je pretpostavka da gema - intaljo sa Beljarice potiče iz prstena koji je krasio ruku nekog rimskog legionara iz te flote.
Tekst je objavljen u sklopu projekta „Slojevi prestoničke prošlosti" koji je sufinansiran iz budžeta Grada Beograda, Gradske uprave grada Beograda, Sekretarijata za informisanje.
Možda će vas zanimati i:
Slojevi prestoničke prošlosti: Glinena figurina iz mlađeg neolita
: Neki od veoma interesantnih tragova boravka čoveka na teritoriji današnjeg Beograda potiču sa šireg prostora koji glavni grad Srbije administrativno pokriva.
pročitajte članak
Slojevi prestoničke prošlosti: Izuzetna posuda iz eneolitskog perioda
: Neki od veoma interesantnih tragova boravka čoveka na teritoriji današnjeg Beograda potiču sa šireg prostora koji glavni grad Srbije administrativno pokriva.
pročitajte članak
Kocka je bačena! Izgleda identično već više od 2000 godina, a da li znate kako je stigla na Balkan?
: Kopanjem po slojevima prestoničke prošlosti, gotovo je izvesno da ćemo naići i na tragove svakodnevnih aktivnosti i razonode, koje često uzimamo zdravo za gotovo.
pročitajte članak
