Vizantijsko carstvo postojalo je više od hiljadu godina, a ova imperija danas se smatra jednom od najuticajnijih u istoriji.
Pročitajte neke od najinteresantnijih činjenica o carstvu koje je u velikoj meri oblikovalo i uticalo na srednjovekovnu Srbiju.
Spomenik koji je preživeo propast Rima: Veličanstveni Trajanov stub
: Visok je 38 metara, isklesan je u mermeru i ukrašen spiralnim frizom sa 155 brižljivo uklesanih scena
pročitajte članak
Zakoračite u Karnuntum: Rekonstrukcija rimskog grada starog 1.800 godina (VIDEO)
: Naučnici sa Instituta Ludvig Bolcman napravili su prvi put u istoriji detaljnu mapu Karnuntuma, otkrivajući šta se osim gladijatorske arene nalazi u ovom području.
pročitajte članak
1. Prema predanju, na mestu današnjeg Istanbula, a nekadašnjeg Konstantinopolja, na obali Bosfora, još 657. godine postojao je antički grad Vizantion. Njega su, takođe prema predanju osnovali grčki kolonisti iz Megara. Grad je obnovio rimski car Konstantin Veliki i proglasio ga prestonicom Rimskog carstva 330. godine kada mu je promenio ime u Konstantinopolj.
2. Padom Rima 476. godine, prestalo je da postoji Zapadno rimsko carstvo, dok je Istočno nastavilo da traje kao Vizantijsko carstvo.
3. Termin Vizantijsko carstvo je moderan naziv koji je osmislio nemački istoričar i filolog Heonim Volf u 16. veku. Vizantinci su sebe nazivali Romejima a svoje carstvo Romanija (Ῥωμανία) ili Vasilia Romeon (Βασιλεία Ῥωμαίων), što je prevod latinskog naziva za Rimsko carstvo, Imperium Romanorum, piše sajt Kafenisanje.rs.
Vizantija u vreme cara Justinijana I;
Foto: Wikimedia Commons
4. Vizantinci su prvi upotrebili ruzmarin kao dodatak pečenoj jagnjetini. Takođe, prvi su upotrebljavali i šafran, jedan od najskupljih začina na svetu. Do tada, on je kao i ruzmarin imao izuzetno široku primenu, ali na sasvim drugim poljima.
5. Slatkiši i deserti bili su bili veoma popularni u Istočnom rimskom carstvu, pa se tako sutlijaš, na primer, servirao sa medom i cimetom, a grouta (vrsta poslastice) je bila zaslađena medom i posuta semenkama rogača ili suvim grožđem.
Takođe su među prvima počeli da koriste limun, narandže i patlidžan, a hleb se jeo u velikim količinama, o čemu piše i priručnik gradske uprave Konstantinopolja iz 9. veka. Ovaj priručnik svedoči o povlašćenom statusu pekara koji nisu bili u obavezi da se odazivaju bilo kojoj javnoj službi koja bi ih omela u pečenju hleba.
Od sitosti do svetosti: Hleb i so u balkanskoj kulturi
: Hleb i so – balkanski medijum gostoprimstva.
pročitajte članak
6. Za vreme vladavine cara Iraklija I od 610. do 641, vojska i administracija u carstvu su restruktuirane, a umesto latinskog za službeni jezik izabran je grčki.
7. Vladar koji je najduže vladao Vizantijom u kontinuitetu bio je Vasilije II Bugaroubica (976-1025). Najpoznatija priča koja se vezuje za njega je ona o oslepljivanju bugarske vojske. Naime, nakon što je porazio Bugare i ponovo osvojio Grčku, oslepeo je 15.000 bugarskih zarobljenika, a svakom stotom vojniku je ostavio po jedno oko. Grupe od po 99 vojnika vezao bi za tog stotog sa jednim okom i tako ih pustio da se vrate kući. Nakon što je ugledao slepu vojsku, bugarski car Samuilo doživeo je infarkt i umro.
8. Vizantijska carica Irina Atinjanka bila je prva žena koja je vladala Vizantijom (797-802) i odabrala je da nosi titulu cara, a ne carice.
9. Prvi vizantijski car koji je tron izgubio nasilnom revolucijom bio je Mavrikije. Njegova politika štednje i zabrana trupama da se preko zime vrate kućama sa granice koštala ga je krune, ali i života. Nakon te odluke, vojska koju je predvodio Flavije Foka se pobunila i u dosluhu sa milicijom upala u grad. Foka je zatim zauzeo presto, ali je i on bio je jedan od najomraženijih vizantijskih careva. Zanimljivo je da je on bio taj koji je uveo modu da svaki naredni muški vladar Vizantijskog carstva nosi bradu.
10. Carstvom su vladale dinastije: Komnina (1057 - 1059), Duka (1059 - 1078), Komnina (ponovo) (1081 - 1185), Anđela (1185 - 1204), (Nikejsko carstvo od 1204 - 1261) i Paleologa (obnovljena Vizantija) (1261 - 1453).
Poduhvati koji nisu stigli do Svete zemlje: Dečji krstaški rat iz 1212. godine (prvi deo)
: Deca-krstaši krenuli su prema Svetoj zemlji 1212. godine. Dve grupe mladih evropskih hrišćana uprle su pogled u Jerusalim, ali nisu uspela da dosegnu Sveti grad. Istoričari i dalje traže delove kako bi sklopili celu priču.
pročitajte članak
11. Poslednji vladar iz ove dinastije bio je Konstantin XI Dragaš, sin Manojla II (1391—1425) i srpske princeze Jelene Dragaš ili Dejanović. Dejanovići su bili srpska srednjevekovna vlastelinska porodica koja je upravljala prostorom oko tromeđe današnjih republika Srbije, Bugarske i Severne Makedonije
12. Konačan pad Carigrada desio se 1453. godine kada je pao pod vlast Osmanlija.
Možda će vas zanimati i:
"Danju i noću naš je konj osedlan, a sablja naoštrena": Svet Sulejmana Veličanstvenog
: U novembru 1987. godine National Geographic je objavio veliku istorijsku reportažu o Sulejmanu Veličanstvenom koja je i danas aktuelna.
pročitajte članak
4 kratke priče o vladarkama srednjovekovne Srbije
: Upoznajte srpske srednjovekovne vladarke iz dinastije Nemanjić.
pročitajte članak
Vizantijski car koji je voleo Srbe: Iraklije, jedan od najzanimljivijih vladara Istočnog rimskog carstva
: Iraklije se retko pominje, mada je inače dobro poznat ljubiteljima istorije i na Zapadu i na Istoku kao jedan od najzanimljivijih careva Istočnog rimskog carstva.
pročitajte članak
