Na oko 17 metara iznad toka rečice Kubršnice, na severoistočnoj strani brda Risovača, nalazi se ulaz u istoimenu pećinu iz doba paleolita. Zajedno sa bočnim kanalima, dužina ove pečine iznosi 190 metara, a naučnici je smatraju jednom od pet pećina na Balkanu u kojoj je potvrđen život neandertalca - lovca.
Naučnici su nastanak pećine smestili u doba krede, odnosno period koji je trajao od pre 144 do 65 miliona godina. Arheološko-paleontološka istraživanja u Risovači počela su početkom 1950-ih godina, a vođenje tih radova povereno je dr Branku Gaveli. Da je otkriće paleolitskih kultura u Srbiji bilo od ogromnog naučnog značaja - tolikog da je premašivalo granice naše zemlje, dokazuje i činjenica da je dr Branko Gavela bio pozvan da o svom istraživanju održi predavanje i na čuvenoj Sorboni. Vest o otkrićima preneli su tada i svi relevantni strani mediji.
Pećina Vjetrenica: Hercegovački dragulj sa više od 200 životinjskih vrsta
: Smeštena u opštini Ravno, na samom jugu Hercegovine, nalazi se pećina Vjetrenica - najpoznatija i jedna od najlepših pećina u Bosni i Hercegovini.
pročitajte članak
Pored izuzetnog otkrića života paleolitskog čoveka, po vrstama životinja, obilju i očuvanosti fosilne faune, Risovači pripada jedno od najznačajnijih mesta u Evropi.
Dugogodišnjim istraživanjima pećine Risovača otkrivene su fosilizovane kosti faune četvrtog ledenog doba (pre oko 100.000 godina) – pećinskog medveda, pećinskog lava i hijene, divljeg konja, divljeg govečeta, džinovskog jelena, runastog nosoroga, mamuta, bizona... Prema tipološkom registru fosila otkrivenih u Risovači, fauna u njoj obuhvata dvadeset vrsta, a kosti životinja koje su otkrivene pretežno pripadaju stepskim toplodobnim životinjama.
Tabelarne prikaze životinjskih vrsta izradio je Ivan Rakovec i tokom svog istraživanja otkrio da se u mlađem pleistocenu, prvi put na tlu Jugoslavije u fosilnim depoima Risovače, pojavljuju fosili izrazito stepskog divljeg magarca.
Količina fosilnih ostataka životinjskih vrsta otkrivenih u stratumima ove pećine pokazuje da najveći broj pripada pećinskom medvedu. Danas gotovo da ne postoji medved koji bi mogao, po veličini i težini, da se meri sa paleolitskim pećinskim medvedom. Mužjaci su u uspravljenom položaju imali i do 3,5 metra, a bili su teški i do 1000 kilograma. Zbog velikih klimatskih promena koje su se dešavale u to doba, zbog nestanka vegetacije i drugih ledenodopskih (ne)uslova, medvedi su migrirali i nestali sa ovog prostora pre 25.000 godina. Zajedno sa medvedima, iz ledom prekrivene srednje Evrope ka južnoj Evropi i Africi, migrirala su i druge životinje.
Od svih otkrivenih vrsta samo tri životinje su izraziti predstavnici hladne klime – bizon, mamut i runasti nosorog.
3 srpske pećine: Najlepše kamene dvorane naše zemlje
: Pećine su izuzetno atraktivne, a istočna Srbija je isprepletena podzemnim prolazima poput mreže.
pročitajte članak
Ovim lokalitetom nekada su se šetala krda runastih mamuta, možda, po izgledu, naimpresivnijih životinja ledenog doba. Mamut koji se šetao ovim predelima bio je veličine današnjeg slona, a telo mu je bilo prekriveno dugom vunastom dlakom.
Pećina Risovača jedna je od najiscrpnije istraženih pećina u Srbiji, i kao i u vreme prvih iskopavanja, ostala je jedna od najznačajnijih lokaliteta u Evropi. Geološkom stratifikacijom obuhvaćeno je trinaest slojeva koji svedoče o nastanku civilizacije.
